Yabancı gazetecinin gözünden Mustafa Kemal

01/12/1921

Mustafa Kemal tarafından Türkiye’ye davet edilen Fransız gazeteci ve yazar Berthe B. Gaulis, Paşa’nın 1 Aralık 1921’de Meclis’te yaptığı konuşma hakkındaki gözlemlerini şöyle yazar: Şimdi Paşa salona gelmiş bulunuyordu. Çabuk adımlarla, herhangi bir yere basit bir mebus gibi gitti oturdu, dinledi, notlar aldı. Sonra, kurşun kaleminin tersiyle önündeki sıraya üç kez vurdu. Bu, söz istediğinin işareti idi... Ayağa kalktı, toplantı salonunu, kendini simgeleyen yürüyüşüyle geçip hatiplere ayrılmış yerin merdivenlerini çıktı. Kürsüye gelince önüne bir kaç küçük tabaka kâğıt koydu ve başladı. Bu kâğıtlara çok az bakacak, hep irticalen konuşacaktı. Çok kısa bir ara vererek tam beş saat, topluluğa hitap etti. Öyle bir topluluk ki, çok farklı unsurlardan oluşmuştu ve bir kere olsun tökezlemeyen sözlerinin egemenliği altında, onu ilgiyle dinledi. O ölçülü ton, salonda madeni biçimde çınlıyordu. Düşüncelerine tam hâkimiyetle konuşuyordu. Sözlerindeki şiddet tesadüfi değil, iradi idi. Zarif kalpağı altında, profili bir madalya gibi hareketsizdi. Sivil kıyafette idi, her zamanki gibi çok güzel giyinmişti. Öteki mebuslarınki ile onun elbisesi arasındaki farkı görebilmek, ondaki kusursuz elbise kesilişini fark edebilmek için, alışmış bir göz yeterliydi. Bununla birlikte, ne kadar sade kalmak isterse istesin hareketi, yürüyüşü, saygı uyandıran duruşu onu derhal farklılaştırıyor, bütün topluluk da davranışlarıyla onu lider olarak tanıdığını gösteriyordu...