Türk Ocakları kuruldu

25/03/1912

Balkan Savaşı’ndaki yenilgiden sonra Osmanlı İmparatorluğu’ndaki çeşitli etnik topluluklar, kendi ulusal çıkarlarını gözetip kollamak amacıyla milliyetçi dernekler kurmaya başladılar. Bu durum karşısında, Türk kültürünü ve ulusal çıkarlarını savunmak amacıyla da bir grup aydın tarafından 25 Mart 1912 tarihinde Türk Ocağı kuruldu. Derneğin ilk başkanı Ahmet Ferit, başkan yardımcısı da Yusuf Akçura’ydı. Ahmet Ferit Bey’in kısa süre sonra görevden ayrılması üzerine 1913 yılında başkanlığa Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver) seçildi. Türk Ocakları, Hamdullah Suphi’nin liderliğinde hızlı bir büyüme gösterdi. Dernek Türk gençleri ve aydınları tarafından benimsendiği gibi, İttihat ve Terakki Fırkası tarafından da desteklendi. I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar şube sayısı 28’e ulaştı. Mondros Mütarekesi (1918) sonrasında çalışmalarını güç koşullarda sürdüren Türk Ocakları, bu dönemde İtilaf Devletleri’nin yoğun baskısıyla karşı karşıya kaldı. Bunun üzerine İstanbul’daki çalışmalarına son verdi ve üyelerinin büyük bölümü Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Ankara’ya geçti. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra yeniden örgütlenen Türk Ocakları, başlatılan inkılapların başlıca destekçisi ve yayıcısı oldu. 1925 yılında yapılan İkinci Kongre’de Hamdullah Suphi yeniden başkanlığa getirilirken, Türk Ocağı’nın Cumhuriyet Halk Fırkası ile bütünleştirilmesi düşüncesi de destek bulmaya başladı. 1930 yılında şube sayısı 250’yi, üye sayısı da 30 bini aşan Türk Ocakları, güçlü bir yapıya kavuşmuştu. Bu yapının “Cumhuriyet Halk Fırkası’yla yekvücut çalışmasını” isteyen Mustafa Kemal’in arzusu doğrultusunda dernek, 10 Nisan 1931’de tüm mal varlığını Cumhuriyet Halk Fırkası’na devrederek faaliyetlerine son verdi.