Şeker fabrikalarına ilk adım

04/04/1925

“Şeker Fabrikalarına Bahşolunan İmtiyaz ve Muafiyet Hakkında Kanun” 5 Nisan 1925 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Yerli şeker üretiminin teşvik edildiği ve şeker fabrikası kurmak isteyen özel girişimcilerin bir bakıma devlet himayesine alındığı yasa sayesinde, Türkiye’de şeker sanayisinin kurulmasına uygun bir zemin hazırlandı. Türkiye’de şeker üretimiyle ilgili çalışmalar 19. yüzyılın başlarına kadar gitmekle birlikte, bu alanda Cumhuriyet dönemine kadar somut bir adım atılamadı. Türkiye, gerek I. Dünya Savaşı, gerekse Kurtuluş Savaşı sırasında çok büyük şeker sıkıntısı çekti. Bu nedenle Cumhuriyet sonrasındaki sanayileşme planları içinde, ulusal nitelikte bir şeker sanayisinin kurulması öncelikli konulardan biri olarak ele alındı. 1925 yılındaki teşvik kanununun yürürlüğe girmesinden sonra ilk olarak Alpullu ve Uşak fabrikalarının temelleri atıldı. Türkiye’nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu, 26 Kasım 1926’da üretime başladı. Onu kısa süre sonra, 17 Aralık’ta açılan Uşak Şeker Fabrikası izledi. Türkiye’deki şeker üretimi, 1933 yılında Eskişehir ve 1934 yılında Turhal fabrikalarının da devreye girmesiyle büyük artış gösterdi. Söz konusu fabrikaların hepsi, 1935 yılında Türkiye Şeker Fabrikaları T.A.Ş.’nin kurulmasıyla tek bir çatı altında toplandı. Ülkedeki şeker üretim ve tüketimi ilk kez 1939 yılında dengelendi. Türkiye Şeker Fabrikaları, bu tarihten sonra farklı zamanlarda, Türkiye’nin hemen her yerine dağılmış toplam 30 fabrikayı işletmeye aldı.