Mustafa Kemal’in mektubu ABD Senatosu’nda okundu

26/02/1923

Lozan görüşmelerine taraf olmadığı halde ABD, bölgede üst düzeyde çıkarları bulunduğundan Richard Chield, Joseph Grew ve Amiral Bristol’dan oluşan bir heyeti Lozan’a göndermiş ve ilk günden itibaren tartışmalara aktif olarak katılmıştı. Bu durum, özellikle İngiliz Heyeti Başkanı Lord Curzon’a, Türk tarafıyla çatıştığı her konuda ABD’yi de işin içine sokma fırsatı vermişti. Özellikle kapitülasyonlar ve Türkiye’deki Amerikalıların statüsünün devamı, Amerikan ve Türk heyetleri arasındaki en ciddi anlaşmazlık konularıydı. Diğer devletlerin de ayak dirediği kapitülasyonlar, sonunda barış görüşmelerinin kilitlenmesine yol açtı ve 4 Şubat 1923’te görüşmeler kesildi. Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa, destek istemek için Amerikan milletine hitaben şu mektubu kaleme aldı: Büyük Amerikan Ulusu’na! Siz, zulüm ve zorbalığı kendi vatanınızdan uzaklaştırdınız. Siz, uzun ve kanlı bir mücadeleden sonra kendi özgürlük ve bağımsızlığınızı kazanarak halk egemenliğine dayanan demokratik bir devlet ve güçlü bir uygarlık kurdunuz. Yerkürenin diğer tarafında diğer bir ulus var ki, o da aynı özgürlük, aynı bağımsızlık ve aynı demokrasi uğrunda mücadele ediyor, kan döküyor. Bu ülkünün arılık ve yüceliğine karşı düşüncelerinizi yanıltmak istiyorlar. Bu propagandayı yapanlar, ya birtakım cahil tutucular veya yeni kazandığımız özgürlüğü kaldırmak ve bizi ondan mahrum etmek isteyen gizli ve açık düşmanlarımıza alet oluyorlar. Yalanlara ve iftiralara inanmayınız. Özgürlük ve bağımsızlık uğrunda savaşan ve tıpkı sizler gibi dünyada ilerleme ve adaleti sağlamak için samimi bir surette mücadele eden Türk halkına kalbinizi açık bulundurunuz. Mustafa Kemal’in bu mektubu, Senatör Oven’in önerisi üzerine Amerikan Senatosu’nun 26 Şubat 1923 tarihli oturumunda okunarak tutanaklara geçirildi.