Mustafa Kemal’in Harbiye yılları

04/11/1899

Mustafa Kemal 1899 yılında, 18 yaşındayken, İstanbul’da Harp Okulu’na kaydoldu. Okula giriş tarihi kaynaklarda 13 Mart 1899 olarak verilmektedir. Henüz Darülfünun’un kurulmamış olduğu o tarihte İstanbul’da sadece Tıbbiye, Harbiye, Mühendishane, Mülkiye ve Hukuk Mekteplerinde yükseköğretim veriliyordu. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin doğduğu yer olan Tıbbiye, meşrutiyet ve hürriyet fikirlerinin ilk geliştiği okul olmuş, kısa zaman içinde bu fikirler Harbiye’ye ve diğer okullara da yayılmıştı. Şevket Süreyya Aydemir, Harbiye yıllarının Mustafa Kemal üzerindeki etkisini şöyle anlatır: Mustafa Kemal Harbiye’ye, Manastır İdadisi’nde etkisi altında kaldığı hürriyet fıkirleri ve memleket meselelerine karşı ilgilerle gelmiştir. O halde şu demektir ki Harbiye onu hem bir subay olarak hazırlayacaktı, hem de vatan ve hürriyet duygularını geliştirerek istibdat idaresine karşı bir asi olarak yetiştirecekti. Öyle de oldu. Daha ileride Mustafa Kemal, kendi ağzından Harbiye yıllarını anlatırken, ilk yıl derslerine fazla yoğunlaşamadığını ve gençlik hayallerine daldığını, ancak imtihan dönemi yaklaşınca derslerine sarıldığını ve sınıfını geçtiğini anlatacaktı. Mustafa Kemal, Harbiye’yi 10 Şubat 1902 tarihinde, mülazım (teğmen) rütbesiyle bitirdi. Mezuniyetinin hemen arkasından bir üst okul olan Erkan-ı Harbiye Mektebi’ne girdi ve 11 Ocak 1905 tarihinde buradan kurmay yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu.