Cumhuriyetin ilanından sonra, Mustafa Kemal’in eşi Latife Hanım’la birlikte “Sonbahar Gezisi” adıyla yaptığı büyük yurt gezisi Dumlupınar’dan başladı. Buradan Bursa’ya geçen Gazi, 12 Eylül 1924 günü Hamidiye kruvazörü ile Mudanya’dan yola çıktı ve İstanbul Boğazı’ndan geçerek 15 Eylül sabahı Trabzon’a ulaştı. Trabzonlular tarafından heyecanla karşılanan Mustafa Kemal, aynı akşam, kendilerine tahsis edilen köşkte verilen yemekte şunları söyledi: Arkadaşlar, beş sene evvel ilk defa Samsun’a ayak bastığım zaman bana kalp kuvveti veren vatandaşlarımın ilk safında kahraman Trabzonluların bulunduğunu asla unutmayacağım. Sakarya kanlı savaşına Üçüncü Tümen ile yetişen Trabzon evlatlarının muharebe meydanında gösterdikleri fedakârlığın kıymetli hatırası daima dimağımda canlı kalacaktır. Mustafa Kemal ve Latife Hanım, Trabzon’dan sonra yine Hamidiye kruvazörü ile 18 Eylül’de Rize’yi, 19 Eylül’de Giresun’u ve 20 Eylül’de Samsun’u ziyaret etti. Gazi, tarihe geçen şu ünlü sözlerini de Samsun’da, öğretmenler tarafından Ticaret Mektebi’nde şerefine verilen çayda söyledi: Dünyada her şey için, medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için en hakiki mürşit ilimdir, fendir. İlim ve fennin haricinde mürşit aramak gaflettir, cehalettir, dalalettir.