1919 yılında 16 Mayıs günü İstanbul’dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa, 8 yıl aradan sonra, 1927 yılının 1 Temmuz günü Cumhurbaşkanı sıfatıyla yeniden İstanbul’a adım attı. Ankara’dan İzmit’e kadar trenle gelen Gazi, burada Ertuğrul yatına geçti ve akşamüzeri İstanbul’a ulaştı. Kurtuluştan sonra Mustafa Kemal’in Anadolu’yu kapsayan yurt gezilerinden fırsat bulup hiç İstanbul’a gelememiş olması, İstanbullularda büyük bir özlem yaratmıştı. Mustafa Kemal’e duyulan sevgi ve onu görme arzusu, şehrin her köşesinde büyük bir heyecana yol açmış, halkı sokaklara dökmüştü. İstanbul’a yaklaştığı andan itibaren çevresi teknelerle çevrilen Ertuğrul yatı sonunda Dolmabahçe Sarayı’na yanaştı ve Mustafa Kemal sarayın Bayramlaşma Salonu’nda İstanbul’un ileri gelenleri tarafından karşılandı. Mustafa Kemal burada, İstanbullulara şöyle seslendi: Sekiz sene evvel mustarip ve ağlayan İstanbul’dan kalbim sızlayarak çıktım; uğurlayanım yoktu. Sekiz sene sonra kalbim müsterih olarak, gülen ve daha güzelleşen İstanbul’a geldim. Bütün İstanbulluların ruhuma heyecan veren sıcak ve muhabbetkâr kucaklamasıyla karşılandım. Sekiz sene, toplum hayatımızın yeni dahil olduğu devrin tarihi, ihtiva ettiği devrimlerle, inkılaplarla ve neticeleriyle az dolu değildir. Sekiz senede milletimizin siyasi, sosyal ve medeni gelişme yolunda gösterdiği kabiliyet ve liyakat derecesi yüksektir… Bu bakış açısını size, aziz İstanbul halkına, sekiz sene evveline kadar içinde yedi evliya kuvvetinde bir heyula hayal ettirilmek istenen bu sarayın içinde söylüyorum. Yalnız artık bu saray, Allah’ın gölgelerinin değil, gölge olmayan, gerçek olan bir milletin sarayıdır. Ve ben burada milletin bir ferdi, bir misafiri olarak bulunmakla bahtiyarım.