Mustafa Kemal Paşa, Erzurum ve Sivas Kongreleri’nden sonra 18 Ekim 1919’da ikinci kez Amasya’ya geldi. Amacı, İstanbul Hükümeti’nin gönderdiği heyetle ortak bir anlaşma zemini bulmak üzere müzakere etmekti. Mustafa Kemal, Amasya’da kaldığı birkaç gün boyunca bazı gazetecilerle de görüştü. Bunlardan biri olan Tasvir-i Efkâr muhabiri Ruşen Eşref’e (Ünaydın), Milli Hareket’in amaç ve karakterini şöyle açıklıyordu: İstanbul’da oturup çalışmak daha kolaydı. Fakat millete hizmet etmek için en emin aracın, her türlü açık gösterişten vazgeçip, ancak milletin bağrında bulunmakla, manevi ödülü maddi ödüle üstün tutmakla olabileceğini düşünenlerdenim. Bundan ötürü, hayatta amaçlara ulaşabilmek için, millete hizmet edebilmek için yalnız bakanlık konumunda olmak gerektiğini düşünmedim. Yüklendiğimiz görev çok kutsaldır. Onun kutsallığına birtakım şahsi hırslarla zarar verilmesini hiçbirimiz istemeyiz. Bizim isteğimiz, bugüne kadar hakkından mahrum yaşatılan, varlığı önemsenmeyen milletin yaşamaya, refaha layık bir güç olduğunu hükümetimize ve hükümetlere anlatmaktır. Bugün dünya toplumsal bir inkılap geçirmektedir. Bu alanda kazanılacak başarılar, zorbalara, ilgisizlere teslim ettirilen haklar, savaş meydanlarındaki zaferler kadar, hatta daha önemlidir… Millet, yapılan işleri, kendisi kontrol etmelidir. Hayata lâyık olduğunu dünyaya bu şekilde kanıtlamalı, sonra da dünyadan hayat hakkını istemelidir! Dünya, milletimizin yaşamasına ya saygı gösterip onun birliğini ve bağımsızlığını onaylayacaktır, ya da son topraklarımızı son insanlarımızın kanıyla suladıktan sonra, bütün bir milletin naaşı üstünde, mel’un istila hırsını tatmin etmek mecburiyetinde kalacaktır.