“Kemalistler Anadolu’nun tam bağımsızlığını istiyorlar”

07/01/1922

İstanbul’u işgal altında tutan İngilizler, Milli Mücadele hareketini yakından takip ediyor ve Londra’ya gelişmeler hakkında sık sık bilgi veriyorlardı. İşgal kuvvetlerinin İstanbul’daki en yetkili ismi, İngiliz Yüksek Komiseri Sir Horace Rumbold, Türkiye’deki tüm önemli gelişmeleri ve bunlara dair değerlendirmelerini dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon’a yazdığı raporlarla bildiriyordu. Rumbold, 27 Nisan 1921 tarihinde Curzon’a Mustafa Kemal’le ilgili ayrıntılı bir rapor yazmış ve bu raporunda Mustafa Kemal’in doğumundan eğitimine, İttihat ve Terakki Cemiyeti içindeki faaliyetlerinden yaşam tarzına kadar ayrıntılı değerlendirmelerde bulunmuştu. Rumbold, 6 Aralık 1921 tarihli bir diğer raporunda Mustafa Kemal’in Misak-ı Milli’yi kabul ettirmeye çalıştığını ve eğer bunu başarırsa yıldızının parlayacağını öne sürüyordu. Ona göre Mustafa Kemal, ileride “Türkiye’nin kaderinde rol oynayacak” bir figür olarak öne çıkabilirdi. Yine Rumbold tarafından Curzon’a gönderilen 7 Ocak 1922 tarihli rapor ise hem kısa zaman içinde Milli Mücadele hareketinin kat ettiği mesafeyi ortaya koyuyor, hem de İngilizleri hiç beklemedikleri bir gerçekle yüzleşmek zorunda bırakıyordu: Mustafa Kemal, her zamankinden daha güçlü durumda. Ankara Hükümeti, Türkiye’nin başkentini Anadolu’ya kaydırma niyetinde. Türkler “Anadolu Türklerindir” düşüncesine sahip. Kemalistler ile anlaşmaya varılamaz, çünkü Anadolu’nun tam bağımsızlığını istiyorlar.