Yeni Türkiye’nin ekonomi politikalarına yön verecek olan İzmir İktisat Kongresi, 17 Şubat 1923 tarihinde başladı ve 4 Mart gününe kadar devam etti. Kongreye katılan 1.100 çiftçi, tüccar, işçi ve sanayici temsilcisi, yeni dönemin ekonomi politikaları üzerine tartıştı. Kongre, Mustafa Kemal’in açılış konuşmasıyla başladı. Konuşmasında Türkiye’nin siyasi bağımsızlığını Kurtuluş Savaşı’yla kazandığını, artık iktisadi bağımsızlık için çalışmak gerektiğini söyleyen Mustafa Kemal, bu konudaki görüşlerini şöyle dile getiriyordu: Efendiler, bir milletin doğrudan doğruya hayatıyla, yükselmesiyle, gerilemesiyle ilgili olan şey milletin ekonomisidir... Yeni Türkiyemizi layık olduğu mertebeye getirebilmek için, mutlaka ekonomimize birinci derecede ehemmiyet vermek mecburiyetindeyiz. Çünkü zamanımız tamamen bir iktisat devresinden başka bir şey değildir. İktisadi bağımsızlığın parçası olarak milli sanayinin korunması, kongrede mutabakat sağlanan konuların başında geliyordu. Ancak kalkınmanın liberal bir ekonomi yoluyla mı, yoksa devlet eliyle mi gerçekleşeceği, en temel tartışma konusuydu. Kongrenin sonunda ağır basan görüş, özel teşebbüsün daha ağır bastığı bir karma ekonomiydi. Dönemin İktisat Vekili Mahmut Esat Bey (Bozkurt), izlenecek yolu “Yeni Türk İktisat Okulu” olarak tanımlıyordu. Bu yol kapitalist olmadığı gibi, sosyalist de değildi. Benimsenen programa göre başta demiryolları olmak üzere, yeterli sermayenin olmadığı temel kalkınma yatırımlarına devlet öncülük edecek, fakat özel teşebbüsün gelişimi teşvik edilecekti. Öte yandan, bir ayrıcalık verilmemesi kaydıyla, Türk ekonomisinin yabancı yatırımlara açık olması da alınan kararlar arasındaydı.