İstanbul’dan kaçan yurtseverler Ankara’da

02/04/1920

Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’un işgali üzerine Anadolu’ya kaçan Halide Edip (Adıvar), Dr. Adnan (Adıvar), Hüsrev (Gerede), Yunus Nadi, Yusuf Kemal (Tengirşenk), Rıza Nur, Cami (Baykut) ve beraberlerindeki grubu 2 Nisan 1920 günü Ankara İstasyonu’nda karşıladı. Ertesi gün Ankara’ya ulaşan Albay İsmet (İnönü), Celalettin Arif, Saffet (Arıkan) ve beraberlerindekiler de yine Mustafa Kemal Paşa tarafından bizzat karşılandı. İstanbul 16 Mart günü işgal edilmeden önce Meclis-i Mebusan’ın kapanma ihtimaline karşı Mustafa Kemal, Meclis üyelerinden Rauf Bey’e (Orbay) Anadolu’ya geçiş için şimdiden tedbir almalarını tavsiye etmiş ve “Sizlerin buraya gelmeleri çok gereklidir!” diyerek tüm mebusları Ankara’ya çağırmıştı. Bundan sadece birkaç gün sonra Mustafa Kemal’in öngörüsü gerçek oldu ve İtilaf Donanması İstanbul’a asker çıkarmaya başladı. İşgalciler, şehirdeki tüm telgrafhaneleri ele geçirerek başkentin Anadolu ile bağlantısını kestiler; ayrıca Meclis-i Mebusan’ı basarak bazı milletvekillerini tutukladılar. Bunun üzerine diğer mebuslar ve vatansever aydınlar, bir an önce Anadolu’ya geçmek için çareler aramaya başladılar. Bunların Ankara’ya sağ salim ulaştırılabilmesi için Mustafa Kemal Paşa da, geçiş bölgelerinde görev yapan komutanlarla irtibata geçerek, kaçışların disiplinli ve sistemli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaya çalıştı. İstanbul’dan birçok kişinin Anadolu’ya geçmekte olduğunu anlayan İngilizlerin aldığı önlemlere rağmen kaçışlar yavaş, ama düzenli bir şekilde devam etti. Özellikle Gebze ile İzmit arasındaki bölge oldukça riskliydi. Buna rağmen İstanbul’dan yola çıkan birçok yurtsever, emniyetli bir şekilde Ankara’ya ulaşmayı başardı.