İngilizler Mustafa Kemal’in geri çağrılmasını istiyor

06/06/1919

İstanbul’daki İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Milne, 6 Haziran 1919 tarihinde Harbiye Nezareti’ne bir yazı göndererek, 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu’da bulunan Mustafa Kemal’in geri çağrılmasını istedi. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan sonra kendisine verilen askeri görevlerin dışında Milli Mücadele’nin tohumlarını atacak faaliyetlere başlamış, Anadolu’daki çeşitli komutanlar ve sivil güçlerle ilişkiye girmişti. Bu durum hem İtilaf Devletleri temsilcileri arasında, hem de İstanbul’da Mustafa Kemal’in faaliyetleri hakkında şüphe uyandırmış ve tedirginliğe yol açmıştı. Nitekim, 6 Haziran’da General Milne’nin Mustafa Kemal’in geri çağrılmasını istemesi üzerine, Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa kendisini İstanbul’a davet etti. Mustafa Kemal, kimler tarafından ve ne için çağrıldığını gizli olarak Genelkurmay Başkanı Cevat Paşa’ya (Çobanlı) sordu. Cevat Paşa’dan gelen cevap, “Kıymetli bir generalin Anadolu’da seyahati kamuoyuna iyi bir tesir yapmayacağı için İngilizlerin kendisini istediği” şeklindeydi. Artık Mustafa Kemal’in yapacağı şey, mümkün olduğunca İstanbul’u oyalamak ve daha güvenli bulduğu Amasya’ya hareket ederek Milli Mücadele çalışmalarını hızlandırmaktı. 14 Haziran 1919 günü Amasya’dan Padişah Vahdettin’e gönderdiği telgraf, Mustafa Kemal’in bağımsızlık mücadelesi yönündeki kararlılığını açıkça ortaya koyuyordu: İstanbul’da iken, milletin bu kadar kuvvetli ve az vakitte felaketlerden bu derece uyanık olduğunu tahayyül edemezdim… Eğer zorlanırsam, görevimden istifa ederek önceden olduğu gibi Anadolu’da ve milletin sinesinde kalacağım ve vatani görevime bu kez daha açık adımlarla devam edeceğim.