Halkevleri açıldı

19/02/1932

Cumhuriyetin ilk yıllarında milli kültürün yaratılması için çalışan kuruluşların başında Türk Ocakları geliyordu. Ancak 2. Meşrutiyet döneminin ideolojik izlerini taşıyan bu kuruluş 1931 yılında kapatıldı ve ülke çapında “Halkevi” unvanını taşıyacak yeni bir teşkilatın kurulmasına karar verildi. Bu yeni girişimin fikir önderlerinden biri olan Vildan Aşir Bey’e (Savaşır) göre Halkevleri bir mektep olmayacak, ama bilim, kültür, sanat ve edebiyat gibi bir milleti uygar millet yapan tüm değerleri halka öğretecekti. Bağnazlığın hiçbir türü Halkevleri’nden içeri girmeyecekti. Halkevleri’nin en temel amaçlarından biri, Cumhuriyetin getirdiği değerleri anlatmak ve benimsetmek olacaktı. Halkevleri bir siyasal kurum olarak düşünülmemişti. O nedenle dileyen herkes serbestçe yararlanabilecekti. Halkevleri; Dil ve Edebiyat, Güzel Sanatlar, Tiyatro, Spor, Sosyal Yardım, Halk Dershaneleri ve Kurslar, Kütüphane ve Yayın, Köycülük ve Tarih-Müze olmak üzere 9 ana kola ayrılmıştı. Halkevleri, Atatürk’ün çok güvendiği ve çok bel bağladığı bir devrim kurumu olarak tasarlanmıştı. Bu nedenle de ilk günden itibaren Atatürk’ün yakın ilgisine tabi oldu. İlk Halkevleri 19 Şubat 1932 tarihinde, 14 ilde açıldı ve daha ilk günden itibaren umulanın çok üzerinde bir ilgiyle karşılaştı. Sadece bir yıl içinde Halkevleri kütüphanelerinden 1,5 milyon kişi yararlanmış, 500 bin kişi konferans ve toplantılara katılmış, yurt genelinde 375 konser verilmişti. Adnan Menderes tarafından kapatıldığı 1951 yılına gelindiğinde, tüm ülkeye yayılmış olan Halkevleri’nin sayısı 478’e, Halkodaları’nın sayısı 4.322’ye ulaşmıştı.