Cumhuriyet Halk Fırkası 3. Kongresi başladı

09/05/1931

Cumhuriyet Hak Fırkası’nın Üçüncü Kongresi 10-18 Mayıs 1931 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirildi. 1919’daki Sivas Kongresi birinci, Mustafa Kemal’in Nutuk’u okuduğu 1927 Kongresi de ikinci sayıldığı için “Üçüncü Kongre” olarak anılan bu kongre, Cumhuriyet döneminin dönüm noktalarından biri oldu. CHF’nin ilk gerçek parti programı bu kongrede belirlenirken, “Altı Ok” olarak adlandırılan temel ilkeler (Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik, İnkılapçılık) yine bu kongre neticesinde son halini aldı. Mustafa Kemal, kongreyi açılış konuşmasına, düşman tehditi altında toplanan Sivas Kongresi’ne gönderme yaparak başladı: Birinci Umumi Kongremiz bundan 12 sene evvel Sivas’ta bir mektep dershanesinde yapılmıştı. Oraya gelen delegeler türlü takipler altında birçok zorluklarla karşılaşmışlardı. Müzakerelerimiz dahili ve harici düşmanların süngü ve idam tehditleri içinde meydana geliyordu. Fakat Türk milletinin hakiki his ve emellerini temsil ettiğine inanan kongre heyeti, milli vazifesini yerine getirme lüzumunu her türlü düşüncenin üstünde tuttu. Takip etmekte bulunduğumuz prensiplerin ilk esaslarını tespit etti. Sekiz güne yayılan Üçüncü Kongre boyunca program ve nizamnameye ilişkin tartışmalar önemli yer tutarken, yerel kongrelerden gelen dilek ve talepler de ele alındı. Türk Ocakları’nın kendini feshederek Cumhuriyet Halk Fırkası’na katıldığı kongrede kuvvetler birliği onaylanıyor, tek dereceli seçim sistemi bir amaç olarak belirleniyor ve 1930’daki yerel seçimlerde oy hakkı tanınan kadınlara milletvekili seçimlerine de katılma hakkı vaat ediliyordu. Ekonomi politikasında ise devlet desteğiyle özel girişimciliğin güçlendirilmesi bir hedef olarak öne çıkıyordu.