Demokrasi mücadelesinin ancak siyasi partilerle yürütüleceğine inanan Mustafa Kemal, ilk iş olarak kendi partisini kurmuş, zaman zaman da tam demokrasinin gereği olan çoğulcu parlementer sisteme geçmek için girişimlerde bulunmuştu. Cumhuriyet Halk Fırkası’nın karşısına çıkan ilk muhalefet partisi, Kâzım Karabekir, Rauf (Orbay), Ali Fuat (Cebesoy), Refet (Bele) ve Adnan (Adıvar) gibi önemli isimlerin yer aldığı Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’ydı. Bu siyasi oluşum, inkılapların evrimci bir çizgide kendiliğinden gelişmesi gerektiğini savunarak, Cumhuriyet Halk Fırkası’nın devrimci kişiliğine karşı çıkıyordu. Ancak 1925’te Şeyh Said İsyanı’nın patlak vermesi üzerine parti, şeriatçı unsurları da bünyesinde barındırdığı gerekçesiyle kapatıldı. Cumhuriyet Halk Fırkası’nın yanında ikinci bir parti bulunmaması, her zaman bir eksiklik olarak kendini hissettiriyordu. Bu nedenle Mustafa Kemal, halk egemenliğine ve laikliğe bağlı kalma koşuluyla, ılımlı ve güvenilir kişilerin öncülüğünde ikinci bir partinin kurulması için 1930 yılında yeni bir adım attı. Gazi, 28 Temmuz 1930 akşamı, Yalova’da kendisiyle birlikte bulunan yakın arkadaşı Fethi Bey’i (Okyar), bir muhalefet partisi kurmaya şu sözlerle davet etti: Memlekette muhalif bir parti kurmak lazımdır. Böyle bir parti kurulursa Meclis’te münakaşa daha serbest olur. Mesela, siz böyle bir partinin başına geçerseniz bildiklerinizi serbestçe Meclis’te söylersiniz; bu suretle uygulamada görülen birçok hataların önü alınmış olur. Fethi Bey, bu daveti geri çevirmeyerek, 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.