Birinci Türk Tarih Kongresi başladı

02/07/1932

Cumhuriyet rejiminin milli tarih politikası olan “Türk Tarih Tezi”nin sunulduğu Birinci Türk Tarih Kongresi, 2-11 Temmuz 1932 tarihleri arasında Ankara Halkevi’nde gerçekleştirildi. Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin düzenlediği ve Mustafa Kemal’in de katıldığı kongreyi, Cemiyet Başkanı Yusuf Akçura yönetti. Kongrenin iki ana amacından biri, tarih öğretmenlerine tarih öğretiminde kullanılacak yeni yöntem ve bilgileri anlatmak, diğeri de Türk Tarih Tezi’ni resmen duyurmaktı. Bu nedenle kongrede esas olarak tarih eğitimi ve Türklerin tarihiyle ilgili konular öne çıkıyordu. Kongreyi yöneten Yusuf Akçura’ya göre Türk Tarih Cemiyeti’nin kongrede savunduğu büyük dava, “Türklerin, eski ve orta çağlarda göçebe ve istilacı olarak yaşayan ve yüksek medeniyet seviyesine erişemeyen ikinci derecede insanlar olmayıp, insanlık tarihinde ilk medeniyeti kuran ve en eski zamanlardan beri meşalesini elinde taşıyan insanlar olduğu” görüşüydü. Kongreye Mustafa Kemal ve İsmet Paşa’nın yanı sıra birçok devlet adamı, siyasetçi ve tarihçi iştirak etmişti. Gece geç saatlere kadar devam eden kongreyi, başta Sovyetler Birliği olmak üzere, İngiltere, Almanya ve Fransa’dan temsilciler de ilgiyle izledi. Katılımcılardan biri olan ABD’nin İstanbul Konsolosu Charles H. Sherrill, ABD Dışişleri’ne sunduğu raporda kongrenin amaç ve anlamını şöyle özetliyordu: Bu toplantının amacı, Türkiye’nin karışık fikirlere sahip tarih ve dil hocalarını bir düzene sokmak, onlara iyi bir uyum verip, hükümetin ideolojisini doğru olarak yansıtacak birer enstrümana dönüştürmektir.