Birinci Türk Dil Kurultayı toplandı

27/09/1932

Türkçenin özleşmesini ve gelişmesini sağlamak amacıyla kurulan Türk Dili Tetkik Cemiyeti, dilbilimcilerin, yazarların, aydınların ve halk temsilcilerinin katılımıyla Birinci Türk Dili Kurultayı’nı 26 Eylül - 5 Ekim 1932 tarihleri arasında Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleştirdi. Kurultayda seçilen yönetim kurulu, ilk toplantısını Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında yaptı. Kurul, dil devriminin amacını Türk dilini ulusal kültürün eksiksiz bir anlatım aracı durumuna getirmek, Türkçeyi çağdaş uygarlığın bütün gereklerini karşılayabilecek bir yetkinliğe ulaştırmak, yazı dilinden yabancı öğeleri atmak ve ana öğeleri öz Türkçe olan ulusal bir dil yaratmak olarak belirledi. Kurultayda 22 tebliğ sunuldu. Tartışılan konular, Türk Tarih Tezi ile de uyumlu olarak, genellikle Türk dilinin eskiliği ve başka dillerle ilişkisi üzerineydi. Kurultayda ayrıca çeşitli çalışma kolları kuruldu. “Sözlük-Terim Kolu” başkanlığına Ahmet Cevat (Emre); “Derleme Kolu” başkanlığına Ragıp Hulusi (Özden); “Linguistik-Filoloji Kolu” başkanlığına Hasan Âli (Yücel); “Yayın Kolu” başkanlığına da İbrahim Necmi (Dilmen) getirildi. Kurultayda kararlaştırılan konulardan bir diğeri de, il ve ilçelerde “Derleme Kurulları” oluşturmak suretiyle, halk ağzından söz derleme çalışmalarına başlamaktı. Ayrıca Arapça ve Farsça kelimelere Türkçe karşılıklar bulmak amacıyla bir dil anketi yapılacaktı.