Amerikalı gazeteci Marcosson Çankaya’da

13/07/1923

Amerika’da yayımlanan The Saturday Evening Post dergisi yazarlarından İsaac F. Marcosson, Lozan Antlaşması’nın hemen arifesinde, 13 Temmuz 1923 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ile Ankara’da bir görüşme gerçekleştirdi. Derginin 20 Ekim 1923 tarihli sayısında yayımlanan bu uzun söyleşi, Mustafa Kemal’in kafasındaki yeni Türkiye hakkında önemli ipuçları içeriyordu. İşte Mustafa Kemal’in Amerikalı gazeteciye yaptığı açıklamalardan küçük bir bölüm: Uzun yıllar emperyalizm, Avrupa’ya hâkim oldu. Ancak emperyalizm ölüme mahkûmdur. Bunun cevabını, Almanya’nın Avusturya’nın, Rusya’nın ve geçmişteki Türkiye’nin yıkılışında bulursunuz. Demokrasi, insan ırkının ümididir. Bir Türkün ve savaş için yetişmiş benim gibi bir askerin böyle konuşması size garip gelebilir. Oysa, yeni Türkiye’nin temelindeki fikir aynen budur. Biz, zor kullanma, fetih istemiyoruz. Yalnız bırakılmamızı ve kendi ekonomik ve siyasal kaderimizi kendimizin tayin etmesine müsaade edilmesini istiyoruz. Yeni Türk demokrasisinin yapısı, bunun üzerine kuruludur... Kan ve fetihle dolu bunca yıldan sonra nihayet Türkler, bir anavatana kavuşmuşlardır. Biz bu sınırların içinde mevkiimizi korumak ve kendi kurtuluşumuz için çalışmak istiyoruz. Kendi evimizin efendileri olmak istiyoruz… Bizim güçlükle kazandığımız Türk bağımsızlığını engellemeye çalışan, milliyetçiliğimizi kötüleyen, bunun Doğu komşularımızı fethetme arzusunu maskeleyen bir kamuflajdan ibaret olduğunu söyleyen, ekonomiyi yönetecek yetenekte olmadığımızı ileri süren milletler var. Bakalım, göreceğiz. Yeni Türkiye’nin ilk ve en önemli düşüncesi, siyasal değil, ekonomiktir. Biz, dünya üretiminin de, tüketiminin de bir parçası olmak istiyoruz.